İTO Başkanı Şekib Avdagiç: Piyasada tutunmak dürüstlükle mümkün

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Yönetim Kurulu Başkanı Şekib Avdagiç, Türkiye İktisadi Girişim ve İş Ahlakı Derneği (İGİAD) tarafından ‘İş Ahlakı, Hukuk ve Adalet İlişkisi’ temasıyla düzenlenen Türkiye İş Ahlakı Zirvesi 2019’da konuşmacı olarak yer aldı. Zirvenin ‘Kamu ve Özel Sektörde İş Ahlakı, Hukuk ve Adalet İlişkisi’ başlıklı oturumunda konuşan Avdagiç, yerleşik hayata geçişin simgesi olan tarım devriminden bu yana yaklaşık 10 bin yıldır, insanoğlunun hayatının vazgeçilmez üç unsuru bulunduğunu, bunların; iş ahlakını da kapsayacak şekilde ahlak, hukuk ve adalet olduğunu söyledi.

İŞ DÜNYASI DA UYMALI

Avdagiç, iş ahlakındaki sorunlar ile genel ahlaki sorunların farklı şekilde ele alınması gerektiğini belirterek, şöyle devam etti: “İş dünyasında da bu kuralları yerine getirmek gerekir. İş ahlakındaki sorunlar ya çalışanlar ile yöneticiler arasında ya işletme ve işletmeyle alışverişte bulunanlar arasında ya da işletmeyle çevresel faktörler arasında olur. Bu açıdan bakıldığında ise iş ahlakındaki sorunların genelde farklı taleplerin çatışmasıyla ortaya çıktığı görülüyor. Bu sorunları önlemek içinse, taraflar arasında yapılan sözleşmelerin şartlarına uymak gündeme gelir.”

AHLAK İLE HUKUK YAN YANA

Avdagiç, “Yani burada ahlak ile hukuk yan yana. Sözleşmelere uymak, gereğini yapmak sadece hukuksal bir baskının gereği değil, ahlaki ödev olarak da görülür” dedi.

İşletmedeki sorunların çözümünde dürüstlükten hiçbir şekilde taviz verilmemesi gerektiğini vurgulayan Avdagiç, burada işletme yöneticilerine büyük görev düştüğünü söyledi.

AHİLİK İYİ BİR ÖRNEK

Avdagiç, “İş hayatında ahlaki sorundan, hukukun imdada yetişmesi gerektiğinden, adaletin tesis edilmesinden bahsediyorsak, aslında büyük bir sorunla karşı karşıyayız” diye konuştu. Halbuki bu konuda mükemmel bir çözüm örneğine sahip olduklarını dile getiren Avdagiç, ahilik sisteminin asırlardır bu topraklarda başarıyla uygulandığını söyledi. Avdagiç, ahiliğin zengin ile fakir, üretici ile tüketici, emek ile sermaye, halk ile devlet arasında iyi ve sağlam ilişkiler kurduğunu kaydederek, bu teşkilatın hem üretimi hem sosyal düzeni tesis ettiğini aktardı.

‘KÂR MAKSİMİZASYONU’

Avdagiç, serbest piyasanın altın ilkesi olan ‘kâr maksimizasyonu’ güdüsüyle hareket eden firmaların ahlaki noktada sorunları had safhaya çıkardığını belirterek, artık en küçük konularda bile hukukun ağır yaptırımıyla devreye girmesinden medet umulduğunu söyledi. Ancak kendilerinin iş hayatlarını ahlaki ilkeler temelinde yeniden yapılandırması gerektiğini dile getiren Avdagiç, ayrıca firmaların da bu yapılandırılan kurallara uymasını temin edecek mekanizmaların geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.

Avdagiç, “Ahlak, ticareti besleyen, üretimi verimli kılan bir yöne sahiptir. Dolayısıyla modern tabirlerle konuşursak, ‘piyasada tutunmak’ hem üretimde hem pazarlamada dürüstlükle mümkündür” dedi.

Avdagiç, ahlaki ilkelerin olmaması halinde en ufak konuya dahi hukukun dahil olacağını belirterek, burada doğacak hukuki işlem maliyetlerine dikkat çekti.

CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİ SAYESİNDE İŞ AHLAKI MÜMKÜN OLDU

İTOBaşkanıAvdagiç, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi sayesinde hem kamuda hem de özel sektörde etkin bir iş ahlakının oluşturulması ve geliştirilmesinin çok daha kolay ve mümkün olduğunu söyledi.

AHLAK, EMEĞİ SÖMÜRMEKTEN ALIKOYAR

İTO Başkanı Avdagiç, “Ahlakı bir yaşam gereği olarak iş hayatımızda uygulamalıyız. Güçlü ahlaki ilkelerin olduğu toplumlar ekonomik kaynaklarını etkili ve verimli kullanırlar” dedi. İşvereni emeği sömürmekten alıkoyanın ahlak olduğunu kaydeden Avdagiç, “Çünkü bize makul olmayanları gösterir ve biz o makul olmayan ekonomik ilişkileri, piyasanın gündeminde olsa bile kendi gündemimizden çıkartırız. Yani alıcı ile satıcının memnuniyetini sağlayan şey, izanın ve vicdanın memnuniyetini sağlamadıkça bizim açımızdan geçerlilik kazanmamalıdır” diye konuştu. Son dönemlerde e-ticaretin çığ gibi büyüdüğünü dile getiren Avdagiç, özellikle bu alışveriş yönteminde ahlaki kuralların büyük önem arz ettiğini söyledi.

ÜRETİCİ VE TÜKETİCİ DE MEMNUN OLMALI

İTO Başkanı Avdagiç hem üretenin hem toplumun hem de tüketicinin memnuniyetini tesis eden bir iktisadi anlayışı yerleştirip yaygınlaştırılması gerektiğini belirterek, şu önerilerde bulundu: “İşletmeler, uygulamalarını ve ilişkilerini, iş ahlakı çerçevesinde çizmeli. Bu faktörle firmalar, iş ahlakının önemini kavrayıp sosyo-ekonomik süreçte uygulamalarını geliştirecekler. Politik alanın istikrarlı şekilde ilerlemesi sağlanmalı. Ahlaki ilkelerin uygulanmasında iş dünyasının belli ilkeler temelinde örgütlenmesi de önemli. Gerek kamuda gerek özel sektörde gerekse tüm çalışma alanlarında iş ahlakı ilkelerini temel alan bir anlayışın olması, kurumsal yapının oluşturulması, iş ahlakının yaygınlaşması açısından oldukça önemlidir.”